ถ้ำลอด

ถ้ำน้ำลอด เป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญและเป็นหนึ่งใน Unseen Thailand อยู่ในความดูแลของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มแม่น้ำปาย เป็นถ้ำที่มีน้ำไหลผ่านกลาง จะต้องนั่งแพเข้าไปชม ภายในถ้ำน้ำลอดมีขนาดใหญ่มาก มีถ้ำที่น่าสนใจหลายจุด คือ ถ้ำลอด ซึ่งมีลำห้วยชื่อ น้ำลาง ไหลลอดภูเขาไปทะลุออกอีกด้านหนึ่ง ทำให้เกิดเป็นถ้ำที่มีหินงอกหินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมือเครื่องใช้โบราณในถ้ำ สันนิษฐานได้ว่าถ้ำมีอายุประมาณ 2,000 ปีแล้ว

ภายในถ้ำมีความยาวประมาณ 1 กิโลเมตร ภายในถ้ำยังประกอบด้วยห้องโถงใหญ่อีก 3 ห้อง ได้แก่ ถ้ำเสาหินหลวง เป็นถ้ำที่มีขนาดกว้างและมีหินงอกหินย้อยสวยงาม ถ้ำตุ๊กตา ที่เรียกกันตามลักษณะรูปร่างคล้ายตุ๊กตาของหินงอกที่เป็นปุ่มเล็ก ๆ เรียงรายอยู่มากมาย ถ้ำนี้เป็นถ้ำที่กว้างและยาวที่สุดในถ้ำลอด อีกด้านหนึ่งของผนังถ้ำยังปรากฏภาพเขียนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ และถ้ำสุดท้ายที่อยู่ด้านทางออกคือ ถ้ำผีแมน ที่นอกจากมีหินงอกหินย้อยสวยงามแล้ว ยังพบเศษภาชนะดินเผา เมล็ดพืช เครื่องมือหิน ซีกฟันและกระดูกของมนุษย์ รวมทั้งโลงผีแมนอีกด้วย

ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)

โลงผีแมนนี้มีลักษณะเป็นท่อนไม้ที่ถูกขุดตรงส่วนกลางออกจนเป็นร่องคล้ายเรือ หรือรางไม้ มีไว้ใช้ใส่อาหารให้สัตว์เลี้ยง มีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ โดยโลงขนาดใหญ่จะถูกวางอยู่บนคานโดยใช้เสา 4-6 ต้น ตั้งกับพื้นถ้ำ และเสาแต่ละคู่เจาะเป็นช่องเพื่อสอดใส่คานไว้วางพาดโลงผีแมน 

นักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมถ้ำลอดได้ตลอดทั้งปี แต่ต้องอาศัยการนั่งแพเข้าไป แต่ไม่สามารถเข้าชมด้วยตัวเองได้เพราะภายในถ้ำจะค่อนข้างมืด ต้องมีผู้นำทางพร้อมไฟนำทาง